Terapi ne işe yarar?

Terapinin ne işe yaradığını bilmek adına öncelikle terapinin ne olduğunu bilmek gereklidir. Psikoterapi; bir konuşarak tedavi sürecidir. Neyi tedavi eder? Hayatımızın, sağlık, ilişkiler ve iş gibi pek çok farklı alanında işlevselliğini bozmaya sebep olan psikolojik sorunları tedavi eder.

Tedavinin tanımı ve amacı psikolojik sorunlara göre değişmektedir. Örneğin, kaygı sorunlarıyla gelen bir kişinin tedavisinin amacı "kaygıyı ortadan kaldırmak" değil, "kaygıyı yönetebiliyor" olmaktır. Bununla birlikte, obsesif kompülsif bozukluğa (OKB) sahip olan bir kişi için tedavi tanımı bambaşka bir noktaya evirilecektir. OKB'nin bileşenlerinden olan obsesif düşüncelerin (obsesyon) ortadan kaldırmak ve yerine daha sağlıklı düşünce sistemleri oluşturmak en temel tedavi amaçlarından biridir. Başka bir örnek olarak, mükemmeliyetçilikten yakınan bir kişi için, terapi esneklik kazandırabilmeyi ve eleştirel ses yerine, şefkatli bir ses geliştirebilmeyi amaçlar.

Yani terapide tedavi tanımı ve amacı, psikolojik sorunların çeşidine göre farklılık göstermektedir. Sorunu ortadan kaldırmak tedavinin tek ve daimi amacı değildir. Sorunla baş edebilme becerilerini geliştirmek, sorun çözme kabiliyetini kazandırmak, duygusal dayanıklılığı artırmak, sağlıklı düşünebilmeyi öğretmek de temel amaçları arasındadır.

Tüm bu değişken noktaların yanı sıra, terapide değişmeyen temel unsurlar da vardır. Öncelikli olarak, tüm terapilerde amaç sorunu objektif bir şekilde tanımlayabilmek ve yargısızca anlayabilmektir. "Ne yaşıyorum ve neden yaşıyorum?" sorularının cevabını bulabilmektir. Daha sonra yaşanan durumu kabul edebilmek ve soruna dair duygu ve düşüncelerin ifadesini sağlayabilmektir. "Yaşadığım problemi kabul ediyorum, bununla birlikte ... hissediyorum ve ... düşünüyorum" diyebilmektir. Bu da bizi üçüncü amaca götürür; sorunları kişinin kendi kimliğinden ayrıştırmak. Yani, "ben sorunlarım değilim, sorunlarım benim sadece bir parçam" düşüncesini oluşturabilmektir. Bu da sorunları çözmekte kişiye motivasyon gücünü vermektedir.

Terapinin amaçlarından bazıları da kişiye problemlerini çözerken yalnız olmadığı, sorun yaşamanın normal olduğu, bu süreçlerin aşılabilir olduğu ve her şeye rağmen kabul edilebilir ve sevilebilir olduğunu da göstermektir.

Özetle, terapi alan bir kişi sorunlarını çözüme kavuşturmayı öğrenir, sorunlarını kimliğinin bir parçası olarak tanımlamaz, kendine ve çevresine karşı daha anlayışlı olur, duygusal dayanıklılığı artar, kendi ruh sağlığını korumak adına daha sağlıklı sınırlar çizmeyi öğrenir, yaşayacağı sorunları daha sağlıklı yönetir, kendini daha iyi tanır, hayatta daha kolay kabule geçer ve esneyebilir, özgüveni ve özşefkati artar, ilişkilerini daha sağlıklı temellerle kurar, farklı perspektiflerden bakmayı öğrenir, hayatının sorumluğunu eline alır ve zihnindeki sağlıksız yargılardan özgürleşir.